- شرح کلی فرآیند تولید اسید سولفوریک:
کارخانه های اسید سولفوریک از چهار قسمت اصلی زیر تشکیل شده اند:
الف: واحد ذوب گوگرد
ب: واحد احتراق گوگرد و تولید گاز SO2
ج: تبدیل گاز SO2 به SO3 در کانورتور
د: واحد جذب SO3 در آب و تولید اسید سولفوریک
- واحد ذوب گوگرد
الف: حوضچههای ذوب گوگرد
ماده اولیه مورد مصرف در کارخانه اسید سولفوریک گوگرد است. گوگرد به صورت جامد از کارخانجات پتروشیمی و یا واحدهای تصفیه گاز مانند پالایشگاهها قابل تأمین است.گوگرد جامد بصورت S8 میباشد. گوگرد در واحدهای اسید سولفوریک بایستی به صورت مذاب در آید. دو حوضچه مستقل برای ذوب گوگرد در انبار گوگرد وجود دارد این حوضچه ها مجهز به یکسری کویل هستند. بخار وارد قسمت بالای کویل ها شده و کندانس از قسمت زیرین کویل پس از عبور از تله بخار وارد خط انتقال کندانس به مخزن ذخیره آب تغذیه خواهد شد. گوگرد مذاب از حوضچه های ذوب بوسیله یک خط دو جداره که در جداره خارج آن بخار و در جداره داخلی گوگرد جریان دارد بسمت مخازن ذخیره هدایت می شود.
ب: حوضچه مربوط به زمان ماند و ذخیره
بدین منظور حوضچهای طراحی شده که سلولهای این حوضچه بصورت چپ و راست از پایین با یکدیگر در ارتباط هستند. این سلولها به دو دستگاه کویل که با بخار5/3 بار تغذیه می شوند مجهز میباشد. در هر کویل از قسمت بالا بخار وارد میشود و از مقابل و در پایین ترین قسمت کویل کندانسهای بخار به وسیله یک لوله خارج میشود. هر کویل دارای یک شیر فلکه ورود بخار و مجموعهای از شیر فلکه و تله بخار و فیلتر مجهز میباشد. کویلها بصورتی طراحی شده اند که بتوان هر کدام از آنها را از سیستم خارج نموده و یا آن را از حوضچه ذوب گوگرد خارج ساخته و تحت تعمیر قرار داد.
ج: الکترو پمپ های گوگرد مذاب
الکتروپمپهای عمودی دندهای برای انتقال گوگرد بسمت مشعلهای گوگرد سوز در نظر گرفته شده است. دستگاه الکترو پمپها مجهز به یک شیر بای پس می باشند. گوگرد مذاب از داخل حوضچه های ذخیره بوسیله یک خط لوله دوجداره که در لوله وسط گوگرد و در لوله جدار خارج بخار 5/3 بار جریان دارد بسمت مشعل های گوگرد سوزجریان پیدا میکند.
د: مشعل های گوگرد سوز
مشعل از نوع فشار بالا بوده و گوگرد مذاب را با بهترین شرایط و زاویه اتمایز ( Atomize ) خواهد کرد. این مکانیزم سبب شده که گوگرد مذاب با بهترین شرایط سوزانده شود و سبب گردد تقریبا هیچ گوگردی قبل از سوختن از کوره خارج نشود.
- واحد احتراق گوگرد و تولید گاز SO2
این واحد از قسمت های زیر تشکیل شده است:
1- بلوورهای هوا
2- برج خشک کننده هوا
3- الکتروپمپهای سیرکوله اسید در داخل برج خشک کن هوا
4- کوره احتراق گوگرد
5- دیگ بخار
6- گاز فیلتر
- بلوورها هوا را در کل سیستم جریان داده و در نهایت باقیمانده را از ونت نهایی واحد خارج مینمایند. این بلوورها بصورت سری عمل می نمایند. در لوله مکش بلور ها فیلتر هایی در راستای حذف هر گونه گرد و غبار نسب خواهد شد .
- برج خشک کننده هوا پوشیده شده از آجر ضد اسید در بدنه وکف و مجهز به دو سری ساپورت چدنی جهت نگهداری پکینگها در بالا و پایین است. پکینگ استوانهای در دو ردیف بصورت منظم برروی ساپورت چدنی چیده شده و بقیه بصورت فله روی دو ردیف ریخته شده است. روی پکینگ استوانهای، پکینگ مبدل ریخته شده است. این پکینگها جهت افزایش سطح تماس بین هوا و اسید منظور شده است. در قسمت بالا، پکینگ لانه زنبوری ریخته شده است که جهت برگشت دادن ذرات احتمالی اسید که با هوا می خواهد خارج شود می باشد. همچنین جهت جلوگیری از عبور هرگونه قطرات اسید سولفوریک احتمالی در جریان هوای خشک یک سری پکینگ بعنوان Mist Eliminator در بالای برج خشک نسب خواهد شد.
- سیستم توزیع کننده اسید در برج خشک کننده هوا: الکتروپمپ گردش اسید در برج خشک کننده هوا دو دستگاه هستند که یک دستگاه بصورت stand-by می باشد. الکتروپمپ مزبور اسید را از مخزن سیرکولاسیون مکیده و پس از عبور از 1 دستگاه مبدل حرارتی با حفاظت آندیک، حرارت آن به دمای مناسب می رساند و سپس اسید مزبور را به توزیع کننده اسید در برج خشک می رساند. اسید در برج توزیع شده و از بالا به پایین هدایت می شود. در مرحله بعد هوا از داخل این اسید عبور نموده و رطوبت خود را از دست میدهد و به سمت کوره سوخت گوگرد هدایت میگردد.
- کوره سوخت گوگرد از سه لایه آجر که دو لایه آن آجر عایق و یک لایه آجر نسوز هستند تشکیل شده است. کوره مجهز به دو عدد بافل می باشد. در کوره گوگرد با هوا می سوزد و تولید گاز SO2 مینماید.
عمل احتراق گوگرد با تولید حرارت همراه است. چنانچه درجه حرارت کوره به 1000 درجه سانتی گراد برسد تقریبا 5/8 درصد اکسیژن موجود در هوا با گوگرد می سوزد و تولید گاز SO2 می نماید. حرارت کوره بوسیله دو دستگاه ترموکوپل اندازه گیری شده و بصورت محلی و همچنین در سیستم کنترل دما نشان داده می شود. حرارت ایجاد شده یعنی 1000 درجه سانتی گراد، نه تنها مورد نیاز نمی باشد، بلکه برای کاتالیست ها مناسب نیست. لذا این گازها که شامل SO2 - O2 و N2 هستند وارد بویلر شده و حرارت آن کاهش می یابد. حرارت گازهای خروجی از بویلر حداکثر می تواند 430 درجه سانتی گراد باشد. این حرارت براساس میزان تولید، بین 180 درجه تا 400 درجه متغیر است. با یک دستگاه بای پس می توان حرارت گازهای خروج از بویلر را در 450 درجه سانتیگراد تنظیم نمود.
برای تبدیل گاز SO2 به SO3 تجهیزات زیر وجود دارد:
-مبدل اول
-مبدل دوم و سوم و چهارم
کانورتور از چهار لایه مجزا از کاتالیست پنتا اکسید وانادیم تشکیل شده است. لایه اول در پایین ترین قسمت قرار دارد و سپس از بالا به پایین لایه دو، سه و چهار قرار دارد. در لایه اول کاتالیست SC38 ، در لایه دوم و سوم از کاتالیست SC48 و در لایه چهارم از کاتالیست SC48 یا SC69 استفاده میشود. کاتالیست پنتا اکسید وانادیم برند اسمارت کاتالیست از حدود 410 درجه سانتیگراد فعال میگردد. کاتالیست پنتااکسید وانادیم حرارت تا 620 درجه سانتیگراد را تحمل می نماید. پس از ورود گازها به لایه اول، مقداری از SO2 به SO3 تبدیل میشود. این عمل با افزایش درجه حرارت همراه است و حرارت به حدود ششصد درجه سانتیگراد میرسد. این گازها از لایه اول خارج و به سمت مبدل یک هدایت می شوند. در مبدل اول که به صورت شل تیوب میباشد، گازها وارد لوله می شوند و از پشت لوله ها جهت پیش گرم کردن هوای ورودی به کوره به داخل آن دمیده میشود تا حرارت آن کاهش یافته و به 430 درجه سانتیگراد برسد و مجدداً وارد لایه دوم کانورتور شود. در زیر لایه اول کانورتور میتوان هوای خشک شده را بوسیله 4 لوله بداخل کانورتور هدایت نموده تا حرارت آن از حدود 50 درجه کاهش یافته و تحمل پذیری حرارتی برای زیر کانورتور را ساده تر نماید. مقداری از گازهای SO2 وارد شده به لایه دوم به SO3 تبدیل می شود، لذا حرارت در این لایه به 507 درجه سانتیگراد افزایش می یابد. گازها از لایه دوم خارج و بعد از عبور از میان لوله های مبدل دوم ،حرارت آن به 430 درجه سانتیگراد کاهش یافته و سپس وارد لایه سوم خواهند شد. در لایه سوم نیز مقداری از SO2 باقیمانده به SO3 تبدیل میشود و حرارت به 440 درجه سانتیگراد میرسد. این حرارت در سیستم دو جذبی که افزایش حرارت گازهای برگشتی از برج جذب اول مشکل است بسیار مهم است و در مبدل 3 تا دمای 165 درجه سانتی گراد خنک میگردد و به برج جذب میانی وارد می شود در آنجا تمامی SO3 موجود در گاز جذب شده و گاز عاری از SO3 وارد مبدل شماره 3 شده و توسط گرمای حاصل از خنک کردن گاز ورودی به برج جذب میانی، دوباره گرم می گردد. همچنین برای رساندن دما تا دمای 430 درجه درصورت نیاز می توان از گرمای دفع شده در مبدل 2 یا 1 نیز کمک گرفت . SO2 باقیمانده در این گاز پس از عبور از لایه چهارم نیز مقداری به SO3 تبدیل میشوند و در نهایت درصد تبدیل به 8/99 درصد می رسد. گازهای خروجی از لایه چهارم کانورتور ابتدا توسط مبدل 4 خنک شده و سپس وارد برج جذب نهایی می گردد و در آنجاSO3 تولید شده در بستر چهارم نیز جذب می گردد.
- جذب SO3 و تولید اسید سولفوریک
این قسمت از تجهیزات زیر تشکیل شده است :
- برج جذب میانی که مانند برج خشک می باشد.
- برج جذب نهایی که مانند برج خشک می باشد.
- مخزن سیرکولاسیون اسید
- سه دستگاه الکتروپمپ های برج های جذب که یک دستگاه آن stand-by می باشد.
- مجموعه مبدل های حرارتی جهت خنک کردن اسید سولفوریک در گردش و تولیدی
- برج خنک کننده
- الکتروپمپ گردشی اسید در مبدل حرارتی و همچنین الکتروپمپ های حد واسط برج خنک کننده و مبدل های حرارتی اسید
- سیستم اندازه گیری غلظت اسید و افزایش آب به مخزن اسید سیرکوله جهت ثابت نگه داشتن غلظت اسید تولیدی
- سیستم کنترل سطح اسید در مخزن سیرکولاسیون
- مخزن ذخیره اسید
- دو دستگاه الکترو پمپ بارگیری
برج جذب میانی: درحالیکه اسید سولفوریک بوسیله الکتروپمپ مربوطه بین مخزن سیرکولاسیون و برج جذب میانی و نهایی در جریان است، گاز SO3 وارد برج جذب میانی ویا جذب نهایی می شود. در این موقع SO3 وارد شده به برج جذب میانی با آب موجود در اسید 5/98 درصد واکنش داده و مقدار کمی غلظت را افزایش می یابد و غلظت به 7/98 تا/98 میرسد و سپس این اسید وارد مخزن سیرکولاسیون اسید شده و متوازن با گاز SO3 وارد شده بوسیله فرمان دریافتی از غلظت سنج و ارسال این فرمان به شیر کنترل، آب مورد نیاز وارد مخزن سیرکولاسیون میگردد و غلظت اسید بر روی عدد تنظیم شده بر روی غلظت سنج که 5/98 می باشد تنظیم می گردد. عمل جذب SO3 در آب همراه با حرارت است. در نتیجه حرارت اسید درگردش افزایش می یابد. حرارت اضافی تولید شده بوسیله مجموعه کولینگ تاور- الکتروپمپ های گردش آب در مبدل های اسید و الکتروپمپ های گردش آب در برج خنک کننده از سیستم حذف می شود. همراه با ورود آب به مخزن سیرکولاسیون و ورود SO3 به برج جذب، در هر ساعت 18750 کیلوگرم اسید سولفوریک تولید میگردد که این مقدار اسید تولیدی بوسیله سیستم ثابت نگهدارنده ارتفاع اسید در مخزن سیرکولاسیون از سیستم خارج خواهد شد.
SO3+H2SO4→H2S2O7+Q
H2S2O7+H2O→2H2SO4+Q
اسید خارج شده از مخزن سیرکولاسیون می تواند به داخل یکی از مخازن ذخیره هدایت گردد. مخازن اسید به دو دستگاه الکتروپمپ مجهز هستند. این الکتروپمپ ها به ما امکان میدهد اسید را در تانکر بارگیری نموده، آن را جابجا نموده و یا به سمت مخزن سیرکولاسیون هدایت نماییم.
اولین دیدگاه را شما برای این آگهی ثبت کنید