طرح تولید آب اکسیژنه 50000 هزار تن در سال

مقدمه:


آب اکسیژنه یا هیدروژن پروکساید بعنوان یک محصول دوستار محیط زیست با فرایندی سبز در دنیا شناخته شده است . علیرغم تعطیلی بسیاری از صنایع آلاینده در اروپا و آمریکا صنعت آب اکسیژنه به عنوان صنعتی سبز و پر کاربرد در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته به عنوان بخشی از سبد مصرفی بهداشتی خانوارها و یا پایه بسیاری از صنایع محسوب میگردد.


اب اکسیژنه کاربردهای بهداشتی و پزشکی فراوانی دارد و بعنوان عامل ضدعفونی کننده و ضد باکتری بی ضرر در تمیز کردن جراحات و زخم ها مورد استفاده قرار میگیرد و به عنوان عامل سفید کننده در صنایع نساجی و تولید خمیر چوب نیز بکار می رود. ترکیبات اب اکسیژنه به عنوان اغازگرهای پتروشیمی یکی از کلیدی ترین مواد شیمیایی شناخته شده است.هم چنین در شوینده ها همانند پرکربنات سدیم و پربورات کاربرد فراوانی دارد. کما بیش جایگزین کلر شده و پس از عمل شیمیایی خود به اب و اکسیژن تبدیل می گردد.از طرفی این ماده در صنایع نظامی همچون سوخت موشک و شستشو راکتورها نیز استفاده می‪شود. با احداث این خط تولیدآب اکسیژنه کشور میتواند به خود کفایی کامل برسد و تقریباً نیاز عمده از تولید داخل مرتفع میشود ولی با توجه به پتانسیل استان اذربایجان غربی میتواند این محصول تماماً به کشورهای ترکیه اذربایجان ارمنستان ،ترکمنستان، قزاقستان روسیه،هند، کشورهای عربی واتحادیه اروپا صادر شود و این شرکت قادر خواهد‬‬بود که نیاز کشور و منطقه را به تمامی گریدها شامل گرید صنعتی، گرید غذایی ،الکترونیک ،ازمایشگاهی را تامین نماید . بنابراین این طرح از منظرهای زیر حائز اهمیت زیادی است: ‬‬‬‬‬


1-با اجرای این طرح از ورود کالاهای مشابه خارجی به کشور ممانعت بعمل آمده و اشتغال زائی 80 نفر به صورت مستقیم و ایجاد اشتغال برای شرکتهای باربری،صنایع پایین دستی به عنوان مواد اولیه انها، توزیع کنندگان و تامین کنندگان را به صورت غیرمستقیم به همراه خواهد داشت. بنابراین راه اندازی واحد تولید آب اکسیژنه در شرایط رکود تورمی از اهمیت به سزائی برخوردار است.





2-بااجرای این طرح گاز طبیعی به یک ماده فوق العاده با ارزش می گردد و به نوعی از خام فروشی جلوگیری به عمل می اید.





3-تولید آب اکسیژنه که در حال حاضر با قیمتی در حدود لیتری بیست و دو هزار تومان به فروش می رسد میتواند سود بسیار سرشاری را نصیب منطقه و سرمایه گذارن نماید. که نشان دهنده سودآوری بسیار بالای طرح بوده و حاکی از ارزش بالای اقتصادی طرح می‪باشد.‬‬‬‬‬‬‬





4-آب اکسیژنه محصولی سبز بوده و تولید این ماده هیچگونه عوارض زیست محیطی به همراه ندارد که از نقاط قوت این طرح به شمار می رود.





5-مدت زمان اجرای پروژه از نکات کلیدی طرحهای ایجادی محسوب می گردد و کاهش مدت زمان اجرای طرح با عنایت به تجارت کسب شده نیروی انسانی این شرکت در اجرا، راه اندازی و بهره برداری از نیروهای متخصص در این زمینه تاثیر به سزائی در افزایش شاخصهای اقتصادی پروژه ها بالاخص نرخ بازده داخلی طرح و ارزش فعلی طرح دارد مدت زمان این طرح 18 ماه در نظر گرفته شده است.


مطالعات بازار





1-3- مقدمه:


در شرایطی که تولید و عرضه کالا و خدمات به عنوان مبنا و میزانی جهت سنجش توسعه ‌یافتگی اقتصادی کشورها قلمداد می‌شود، عنصری که پایداری این روند را تضمین می‌کند بررسی سهم بازار یک محصول یا شرکت در مقایسه با رقبا می‪باشد. یکی از این کالاها که در عرصه بازار داخلی نقش قابل توجهی را ایفا می‪نماید آب اکسیژنه می‌باشد که یک سفیدکننده مهم و بی‪ضرر بوده و علیرغم تولید در داخل کشور، با توجه به نیاز صنایع مختلف مصرف کننده 10000-15000 تن از طریق واردات مستقیم و غیرمستقیم تامین میگردد.‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬


پراکسید هیدروژن یا آب اکسیژنه عموماً بعنوان ضدعفونی کننده و عامل رنگبر مورد استفاده قرار می‌گیرد و در رنگبری خمیر کاغذ ودر نساجی ها کاربرد فراوانی دارد. این ماده نسبت به کلر دارای عوارض زیست محیطی کمتری است و در ساخت مدار الکترونیکی کامپیوترها و تجهیزات الکترونیکی نیز به کار گرفته می‪شود و در سوخت موتورهای کوچک در ماهواره‌ها نیز استفاده میگردد.‬‬‬‬‬‬‬


از دیگر کاربردهای مهم آب اکسیژنه استفاده از این ماده در صنایع شوینده در محصول پرکربنات سدیم و پربورات سدیم می‪باشد که به عنوان عامل رنگبر و ضدعفونی کننده در این صنعت بکار برده می‪شود.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬


کاربرد دیگر ان در تصفیه خانه ها به عنوان اکسنده قویی در روش فنتون است که هیچگونه عارضه دیگری بعد از انجام عملیات تصفیه از خود برخلاف ترکیبات کلر برجای نمی گذارد.


آب اکسیژنه به عنوان ماده اولیه در تولید بعضی مواد پتروشیمی همانند پروپیلن اکساید کاربرد دارد که این ماده نیز همانند اب اکسیژنه وارداتی می باشد.اب اکسیژنه با ترکیب با مواد دیگر نیز تولید اغازگرهای پلیمریزاسیون را تشکیل داده که مواد بسیار استراتزیکی برای پتروشیمی ها بوده و متاسفانه در دوران تحریمها نیزواردات آنها با مشکلات فراوانی مواجه بوده است.


توسعه صنعتی و بهداشتی کشور در سالهای گذشته موجب گردیده مصرف آب اکسیژنه در کشور افزایش پیدا نماید و این افزایش با تولید بسیاری از صنایع پایین دستی آب اکسیژنه بسیار چشمگیر خواهد بود . بررسی روند واردات این محصول در یک بازه زمانی ده ساله حاکی از رشد مصرف آن در کشور است. رشد صنایع آرایشی، بهداشتی، نساجی و شوینده ، پالایشگاه ها ،پتروشیمی ها و حتی صنایع مس ، سرب و روی به عنوان جایگزین پرمنگنات پتاسیم وارداتی موجب افزایش مصرف آب اکسیژنه در کشور گردیده است. از طرفی ایران در منطقه ا‪ی قرار گرفته است که آب اکسیژنه تولید چندانی در این منطقه ندارد و کشورهای تولیدکننده خود مبادرت به واردات آب اکسیژنه می‪نمایند که نشان دهنده تقاضای بالای این محصول در میان کشورهای همسایه می‪باشد. با استناد به این نکته می‌توان بعد صادراتی این کالا را نیز در طرح تولید آب اکسیژنه مدنظر قرار داد. مصرف بالای بازار داخلی و اهمیت استراتژیکی صادراتی این کالا در منطقه، تولید این محصول شمیایی را در شرکت از نظر سودآوری و کمک به اقتصاد کشور توجیه مینماید.‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬





- مهمترین کاربردهای آب اکسیژنه:


- 0.25% الی 1 درصد: شستشوی گوش و حلق و برای رشد گیاهان و درمان سرطان


- 3% ضدعفونی کننده در منازل بجای وایتکس، شستشوی میوه ها و سبزیجات و تمیزی سطوح بیمارستانی و منازل که امکان وجود میکروب در ان سطوح بخصوص دستشویی و حمام است


- 27.5% الی 35% صنایع نساجی به عنوان سفیدکننده


- 35 الی 50%در صنایع کاغذ سازی- معادن سرب و روی ، تولید دستمال کاغذی و شستشوی خطوط لوله


- 5/27الی 35% شستشوی خطوط لوله صنایع دارویی


- 5 الی 10% ضدعفونی کننده برای صنایع دامی و ماده اولیه پراستیک اسید.





- 35 الی 50% برای تولید اپوکسی سویا به عنوان روان کننده در صنایع پلاستیک


- 35 الی 60% برای تصفیه فاضلاب ها و حذف TOC و سایر مواد خطرناک در تصفیه خانه ها


- 50 الی 60% جهت تولید آغازگرهای پلیمیریزاسیون جهت شروع واکنش های شیمایی در راکتورهای پتروشیمی


- 50 الی 60% به عنوان ماده اولیه در بعضی صنایع پتروشیمی جهت تولید محصولات همانند HPPO ،پرکربنات سدیم، پربورات و ...


- 60 الی 80% جهت مصارف نظامی سوخت موشک ، شستشوی لوله های راکتورهای اتمی و ...


در قرصهای اریتزون ۳۶% آب اکسیژنه به ۶۴% اوره متصل است و چون این قرصها را در دهان بگذارند، اکسیژن آزاد می‪کند که هم میکروبهای دهان را می‌کشد و هم دندانها را سفید می‌نماید.آب اکسیژنه رقیق را برای قرقره کردن هم بکار می‌برند. ‬‬‬‬‬‬‬


ضد عفونی ابزار مورد استفاده در آندوسکوپی، همودیالیز، آنژیوگرافی و کلیه وسایل داراي خلل وفرج با آب اکسیژنه صورت می پذیرد.





آب اکسیژنه یا هیدروژن پروکساید یک کالای استراتژیک و پر ارزش میباشد که در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارد. پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) یک ماده سفید کننده سازگار با محیط زیست است و بازار آن عمدتا توسط صنعت کاغذ و خمیر،صنایع معدنی و پتروشیمی ها هدایت می شود. پنج کشور برتر تولید آب اکسیژنه عبارتند از کشورهای چین ، آمریکا ، بلژیک ، تایلند و کانادا و از طرفی قاره آسیا و قاره آمریکا بزرگترین مصرف کنندگان این کالا نیز میباشند.


بازار جهانی پراکسید هیدروژن صنعتی در سال 2015، رقم 2.38 میلیارد دلار ارزش گذاری شده است و پیش بینی می شود تا سال 2026 با رشد 5.53% به رقم 4.28 میلیارد دلار برسد.





بخش فنی





آّب اکسیژنه یا پراکسید هیدروژن یک ترکیب شیمیایی با فرمول به به H2O2 است. به شکل خالص آن، آبی بسیار کم رنگ، مایع، کمی چسبناکتر از آب است .پراکسید هیدروژن ساده ترین پراکسید (ترکیبی با پیوند منفرد اکسیژن و اکسیژن) است. دارای دانسیته بالاتری نسبت به آّ می باشد و در هنگام تجزیه در طبیعت عمدتا به اب و اکسیژن تجزیه می شود که به این لحاظ دوستار محیط زیست نیز محسوب می گردد.


از آن به عنوان اکسید کننده، ماده سفید کننده و ضد عفونی کننده استفاده می شود. پراکسید هیدروژن غلیظ یک گونه اکسیژن واکنش پذیر است و به عنوان پیشران در موشک استفاده می شود.


پراکسید هیدروژن در برابر ورود اجسام خارجی به داخل ان ، مواد قلیایی وگرما ناپایدار است و در صورت وجود نور به آرامی تجزیه می شود. به دلیل بی ثباتی آن، پراکسید هیدروژن به طور معمول با یک تثبیت کننده در یک محلول اسیدی ضعیف در یک ظرف با رنگ تیره ذخیره میشود.


پراکسید هیدروژن در سیستم های بیولوژیکی از جمله بدن انسان یافت می شود، آنزیم هایی که از پراکسید هیدروژن استفاده یا تجزیه می کنند به عنوان پراکسیداز طبقه بندی می شوند.





2-4-فرایند و روشهای تولید:


از نظر آزمايشگاهي و شيميايي مي توان آب اکسيژنه را با روش هاي مختلف توليد نمود :


- واکنش پراکسيد باريم يا پراکسيد سديم با يک اسيد


- الکتروليز محلول هاي اسيد سولفوريک


- از اکسيداسيون (Autoxidation ) ترکيب آنتراکينون


در حال حاضر مي توان گفت تمامي توليدات تجاري اين ماده از طريق اتواکسيداسيون صورت مي گيرد وتمامي روشهاي ديگر منسوخ گرديده اند . به طور کلي مي توان گفت که اين واکنش بر طبق نمودار زير صورت مي گيرد:








3-4- فرایند و روشهای تولید تجاری:





در حال حاضر دو نوع تکنولوژی برای تولید آب اکسیژنه در دنیا وجود دارد.


1- تولید به روش Fixed Bed ( بستر ثابت و به روز شده تکنولوژی شرکتهای چین )


2- تولیه به روش Fluidized Bed ( تکنولوژی جدید و به روز شده هند و اروپا)





1-3-4- مقایسه دو تکنولوژی:


روش تولید Fluidized Bed بعنوان تکنولوژی جدید و به روز تولید آب اکسیژنه نسبت به تکنولوژی قبلی دارای مزایای و مشکلاتی به شرح زیر میباشد.


1- بازدهی بالای هیدروژناسیون


2- میزان بالاتر محصول دهی


3- میزان بالاتر غلظت محصول


4- کیفیت بالای محصول تولیدی


5- هزینه سرمایه گذاری بالا و عدم تداول در کشورهای آسیایی


ولی طی تحقیقات صورت گرفته نشان داده تکنولوژی بستر ثابت نیز به موازات ارتقا یافته و به تناژ های بالاتر و کیفیت بهتری دست یافته است تکنولوژی قدیمی بستر ثابت به سیستم بستر ثابت اسید-الکالی معروف بود که بعضا خطرات ایمنی را نیز به همراه داشت. تکنولوژی بستر ثابت به نوع اسیدی معروف است که علاوه بر کاهش خطرات موجود قبلی به تولیدتناژهای بالاتر ارتقا یافته و تمامی مواداولیه ان نیز در ایران و یا بعضا چین قابل تامین است.


لذا با توجه به 7 برابر بودن ظرفیت پیشنهادی نسبت به ظرفیت مورد نیاز ایران، متعاقباً میزان سرمایه گذاری نیز تقریباً 7 برابر واحدهای کوچکترخواهد بود. از طرفی تامین ماده اولیه اصلی این مقدار تولید محصول قابل توجه میباشد، همچنین در کنار دو مورد مزبور بحث فروش این مقدار تولید در منطقه قابل تامل است.


بنابراین با توجه به موارد بالا ایجاد واحدی با ظرفیت تولید سالانه 50هزار تن 60% با قابلیت تولید گریدهای غذایی و آزمایشگاهی به روش فیکس بد (Fixed Bed) البته به شرط خرید دانش فنی و تکنولوژیی که مشکلات فعلی سیستم موجود را نداشته باشد. مد منظر شرکت می باشد.